Welkom

Welkom

Welkom op de site van het dorpsarchief van Easternijtsjerk! Op deze plek zal worden geprobeerd om de geschiedenis van ons dorp vast te leggen. Er is al heel veel materiaal verzameld, maar aan onze dorpsgenoten wordt gevraagd om mee te denken over onderwerpen die nog de nodige aandacht kunnen gebruiken. Te denken valt aan verhalen over vroeger, oude foto's, tekeningen, schilderijen enzovoort.
Bezoekers heten wij hierbij welkom en u vragen wij om zo mogelijk te reageren op wat hier geboden wordt. Op deze manier wordt ons dorpsarchief steeds waardevoller!

 

 




Uitgelichte vensters:

Nadat de nieuwe school in maart 1951 officieel geopend was, kwamen eerst  de personeelsleden op een deftige statiefoto.  Vlnr: Bauke Folkertsma, Djoke Ypma, Sietse Wiersma, Boate Hazenberg.  Maar ook alle kinderen die de school bezochten werden gekiekt. Niet zoals nu te doen gebruikelijk per klas (of groep), maar op alfabet van de familienaam. Zo kwamen broertjes en zusjes dus met elkaar op de foto.  Zouden de kinderen in 2023 ook allemaal op de foto zijn gekomen bij het in gebruik nemen van de Wrâldwizer?  Hieronder alle namen van de kinderen (voor zover bekend!), maar bij de foto's onderaan zijn ook erfgoedmarkers te vinden waarop de namen van de kinderen gemakkelijk gevonden kunnen worden. Helaas niet altijd gelukt, dus uitkijken !! Hier de kinderen met de achternamen A tot en met C.   Voor: Melle Blom, Tine de Beer, Nannie de Beer, Minne de Beer, Marijke Berga, Catharina Blom, Sjoerdje Boersma, Gerrit de Beer, Tetje Cuperus, Alie Cuperus, Ada Dekker, Dieuwke de Beer, Siep Bijland, Durk Bergema, Geert Braaksma. Tweede rij: Reinder Boersma, Sjoerd Blom, Fré Boersma, Pietje Bergema, Martje Cuperus, Trijntje Cuperus, Louwina Cuperus, Marie Dekker, Eppie Cuperus, Jikke Cuperus. Derde rij: Hoofdmeester Sietse Wiersma, Klaas Cuperus, Baafke Cuperus, Jikke Cuperus, Sietske de Beer, Reinou Boersma, Jikke Bosscha, Wiep Bijland, Sietse Blom, Jan Bijland. Achter: Onderwijzer Bote Hazenberg, Freerk Brouwer, Rienk Blom, de onderwijzers Djoke Ypma (met bril) en Bauke Folkertsma. De tweede de foto betreft de kinderen met een familienaam beginnende met D tot en met J. (niet altijd gelukt?). Voor: Anna Heeringa, Eelkje Dorhout, Antje Heeringa, Aafke Dorhout, Annie Holwerda, Durk de Graaf, Aaltje Dijkstra, Klaas Dijkstra, Wietse Dijkstra, Ytje Dijkstra, Klaas Dijkstra, Ypie Dijkstra, Jantje de Jager, Jantje Heeringa, Hottie Heeringa, Jelle de Graaf, Jan Faber, Hendrik Elzinga. Tweede rij: Geesje Dijkstra, Saakje Dijkstra, Jentje Faber, Einte Faber, Pieter Faber, Lieuwe Elzinga, Geert de Graaf, Ype Heeringa, Egbert de Jager, Jan Hoekstra, Theunis Faber, Jacob Elzinga, Goffe Elzinga, Nutte Dijkstra. Derde rij: Hoofdmeester Sietse Wiersma, Siebe Dorhout, Durk Heeringa, Jan Holwerda, Gaatske de Jager, Baukje Holwerda, Jelske Heeringa, onderwijzer Bauke Folkertsma.  Achter: onderwijzer Djoke Ypma.  De derde foto betreft de kinderen met de letters J tot S.  Voor vlnr:  Age de Jong, Gerrit Kingma, Sieger Kingma, Sjoerd Postma, Jacob Kingma, Pope Meinsma, Jikke Kingma, Sjoukje de Jong, Tietje Jousma, Ineke Sonnema, Hiltje van der Lei, Griet Jongeling, Klaas Poutsma, Piet Soepboer. Tweede rij:  Froukje Seepma, Annie de Jong, Jantje Soepboer, Griet Kingma, Ate Kingma, Sjoerd Nieuwland, Harm Roozendal, Tjitske de Jong, Jan Jousma, Tine Soepboer, Reinder Jousma, Aant Soepboer, Jelle Jousma, Stijntje Soepboer. Derde rij:  Hoofd der School Sietse Wiersma, Sieger Roozendal, Jacob Soepboer, Fintje Postma, Griet Kingma, Jacob Kingma, Griet Kingma, Djoke van der Lei, Geertje de Jong. Achter: De onderwijzers Boate Hazenberg en Djoke Ypma. Op de laatste foto staan de kinderen met de letters S tot Z. (niet helemaal zeker!)  Voor: Piet G. Sijtsma, Meint Sijtsma, Wieb Torensma, Douwe P. Tilkema, Bartele Wiersma, Gerrit Tilkema, Hannie Visser, Jitske Wiersma ?, Jeltje de Vries, Pietje L. Weidenaar, Joukje Terpstra, Eabele S. Weidenaar, Jentje L. Weidenaar, Ealse J. Weidenaar. Achter: Tsjikke Tilkema, Annie Tilkema, Baafke S. Weidenaar, Siepie de Vries, Ruurd Sijtsma, Hennie van der Veen, Minkes Visser, Akke Walda, Aukje Sijtsma, Tietje Tilkema, Halbertje Sijtsma, Anneke Talsma, Tetje S. Weidenaar, Sjoerd de Vries, Hedzer Wiersma, Sjoerd R. de Vries, Douwe P. Tilkema, Dirk L. Weidenaar, Durk van der Veen, Jaap Torensma, Ruurd Torensma.

Gauris waard der troch groepen fan de FSS meidien oan kuiertochten: de Tulpentocht yn Nes bygelyks of de Oostdongeradeeltocht yn Mitselwier. It earste jier dat ik hjir skoalmaster wie, kaam der ek in útnoeging om mei te dwaan oan in kuiertocht op Skiermuontseach. Dat like my wol wat en myn learlingen wiene ek entûsjast. Master Wiersma hearde der fan en sei dat er yn syn klasse ek guon meidwaan woene. No toe dan mar! Hjir de jonges, de fammen rûnen foarop. De foto is frij wat ‘Skier’, mar neffens my rint Johannes Bosma alhiel links en neist my Andries Haaksma. Roelof Holtewes efter Johannes en Johan Blom efter Andries Wa herkent oaren?  Mei 45 bern teagen Joke en ik (wy wiene noch net troud) nei it eilân. It waard foar ús in heikerwei! Om 45 bern wat yn ‘e stringen te hâlden falt net ta. Benammen net om’t we hiel lang wachtsje moasten foar’t der kuiere waard. Doe’t de tocht ôfrûn wie, moasten we wer lang wachtsje foar’t wy mei de boat werom koene. De bern hiene noch lang har nocht net en we ha mei guon bern mar in tochtsje nei de fjoertoer makke as ôflieding! Oaren ha ûnder lieding wat spultsjes op de dyk dien!Troch de skiere foto kin ik mar in pear fammen by namme. Twadde fan rjochts Annette Holwerda en yn de linker rige yn’e midden Meta Rozendal. Wa wit oare nammen? Der is noch in tredde foto fan de kuijerploech op Skiermuontseach bewarre. In grut part sit hjir op de pier fan Holwert te wachtsjen op de boat. Dizze foto is al wat better as de oare twa, mar hâldt ek noch net oer. Ik hie doe noch in lyts bokske mei mar ien knopke, gjin ynstelmooglikheden. Werkenber binne foar flnr: Nelly Cuperus, Johan Blom, Siemon Sijtsma, Andries Haaksma, Gerrit B. Brouwer (?), Ulbe Braaksma Dêrboppe noch Anyt Swart, Hillie de Boer, Gerda van der Ploeg?, Ineke Post, Rennie van der Vliet By it stek Auke Bosma en Christien de Wilde? Joke Tolsma sit rjochts yn ‘e hoksen (= hurken). Wa makket de nammen kompleet? 

Deze jongeren vierden in 1966 het 100-jarig bestaan van de vereniging. Eigenlijk best bijzonder, een gereformeerde jongelingenvereniging die ouder is dan de Gereformeerde Kerk zelf in ons dorp. Immers, de Gereformeerde Kerk is van 1890, de jongelingenvereniging van 1866. De oorzaak is dat de jongelingen niet vanaf het begin in 1866 ‘gereformeerd’ waren: die kerk bestond nog niet. Wel een afgescheidenkerk, maar ook daar waren ze niet lid van. De ‘rechtzinnigen’ in ons dorp organiseerden zich in ‘De Waarheidsvrienden’ en zij vonden dat ook de jeugd volgens dat principe moest opgroeien. Het gevolg was dat er in 1868 een christelijke school werd opgericht en in 1866 een jongelingenvereniging. Pieter Anders Zwart vertelt daarover: (…) ‘Zij hadden bij een bezoek in Reitsum bij vader Ploos van Amstel aan huis na den kerkdienst gehoord, dat aldaar door bemiddeling van vader Ploos een Jongelingsvereniging was opgericht, met het doel om zich onderling te oefenen in de kennisse van Gods woord. Nu, zulk een vereeniging, zeiden ze, lijkt ons zoo mooi toe in ons dorp. Zij drongen daar nogal sterk op aan, maar wij, schuchter van aard en nog al wat bang, wij maakten veel bezwaren. Een Jongelingsvereniging was in dien tijd zoo iets geheel vreemds en nieuws, ‘t was in 1866.’ De vereniging wordt toch opgericht en was van het begin af aan een succes. Ze vergaderden in een bakkerswinkel want een ‘lokaal’ was er niet. Toch kwamen er soms 50 tot 60 jongelingen bij elkaar!  Honderd jaar later was een feestje op z’n plaats. De jubilerende vereniging hield een groot feest om dit heuglike feit te vieren en poseerde voor het podium in dorpshuis De Terp.  Achter vlnr: Douwe Cuperus, Roel Weidenaar, Henk Kingma, Folkert Faber, Rein Buwalda, Geart Cuperus, Geert Postma, Joop Braaksma, Durk Bergema, Douwe Postma, Jan Hoekstra, Ruurd Sijtsma, Melle Boersma, Durk Kingma, Cor Sijtsma, Piet Terpstra, Willem Bosscha, Renze Dijkstra, Willem Cuperus, Jaap Poutsma, Tjeerd Kingma, Siemen Weidenaar. Voor: Fré Boersma, Durk Weidenaar, Chris Cuperus, Siep Bijland, ?? (mogelijk dominee Pieter K. Pilon die destijds de predikant van de Gereformeerde Kerk was), Gerrit Elzinga, Hendrik Elzinga, Tjeerd de Vries, Piet Sijtsma, Anne Kingma.

In juli 1865 werd een vereniging in ons dorp opgericht om te komen tot een christelijke school. Deze christelijke school werd op 3 maart 1868 geopend. De feestelijke opening vond plaats in een schuur, omdat het schoolgebouw zelf nog niet klaar was. Omdat ook kinderen uit de ons omringende dorpen, waar nog geen christelijke school opgericht was, naar de school in Easternijtsjerk gingen, liep het aantal leerlingen op tot tweehonderd. In 1890 kreeg de Doleantie zijn beslag en vele hervormde ouders stuurden hun kinderen niet meer naar de christelijke school, daar vrijwel het gehele bestuur der school met de Doleantie was overgegaan. Pas in 1910 stapten beide kerkelijke richtingen op schoolgebied weer bij elkaar. Intussen was de éénklassige school aan de Langgrousterwei te klein geworden. Het werd afgebroken, men gaf in de tussentijd les in het gereformeerde kerkgebouw, en in 1902 werd het nieuwe schoolgebouw geopend. Was het oude gebouw van 1868 éénklassig, het gebouw van 1902 was drieklassig. In 1950 werd een nieuw schoolgebouw betrokken, welke school voor het eerst de naam "Foeke Sjoerds Skoalle" droeg. Deze naam is een eerbetoon aan de schoenmaker/schoolmeester/geschiedenisschrijver Foeke Sjoerds die van 1742-1770 schoolmeester én historieschrijver van ons dorp was. Het schoolgebouw van 1950, aanvankelijk vierklassig, werd in 1953 uitgebreid met nog een lokaal. Helaas werd dat lokaal maar één jaar door een klas gebruikt. Door de destijds op handen zijnde emigratiegolf slonk het leerlingenaantal dusdanig dat de vijfde leerkracht kwam te vervallen. Het ‘Lege Lokaal’ werd daarna gebruikt voor de handwerkles voor de meisjes, handenarbeid, bibliotheek enz. In 1980 zijn de verenigingen van de Kleuter School en de Lagere School opgegaan in één nieuwe vereniging, namelijk: Vereniging tot Bevordering van Christelijk Nationaal Basisonderwijs te Oosternijkerk. Op 1 augustus 1985 vond overal in het land en dus ook in Easternijtsjerk de integratie plaats van kleuteronderwijs en lager onderwijs. De ‘nieuwe’ school voor 4 tot 12 jarigen heet dan: Foeke Sjoerds Skoalle voor Christelijk Nationaal Basisonderwijs. In ditzelfde jaar 1985 hoopte het schoolbestuur toestemming te verkrijgen voor het bouwen van een nieuw schoolgebouw omdat het gebouw in 1950 semi-permanent was, hetgeen betekende dat het gebouw na 25 jaar vervangen moest worden. De school werd echter niet afgebroken, maar er vond wel een ingrijpende verbouwing en uitbreiding plaats. Zo werd de school aangepast aan de eisen die destijds in het onderwijs golden. Met deze verbouw werd in het najaar van 1985 begonnen. Tijdens deze periode kon het schoolgebouw niet worden gebruikt. De vier (combinatie)klassen vonden een plaats in het oude kleuter-schoolgebouw, het lokaal van de Hervormde Gemeente en in dorpshuis "De Terp". In juni 1986 is de verbouw voltooid, terwijl de vernieuwde school in augustus feestelijk geopend wordt. De naam "Blier Begjin" verdwijnt en kleuters en lagere school-kinderen komen voorgoed onder één dak. Op 1 januari 1996 zijn in het kader van de bestuurlijke schaalvergroting 13 besturen en 17 scholen in de gemeente Dongeradeel opgegaan in één nieuwe vereniging. Ook de school in Easternijtsjerk trad toe tot deze vereniging.Mei 2002 ondergaat de school opnieuw een ingrijpende verbouwing, waarbij het specifieke uiterlijk prachtig bewaard blijft, eigenlijk hersteld wordt. Een uitbreiding waarbij de school in oppervlakte bijna twee keer zo groot wordt. Naast het, zo lang gewenste 5e leslokaal, krijgen de peuters van peuterspeelzaal ‘De Bernejister’, die jaren in Hervormd Lokaal en dorpshuis ‘De Terp’ verbleven, een plek in dit gebouw. Op 9 mei 2003 hebben de kinderen van de school en van peuterspeelzaal ‘De Bernejister’ de vernieuwde Foeke Sjoerds Skoalle feestelijk geopend. Als eerste school in de gemeente iwerd de school een onderwijsvoorziening voor kinderen van 2½ t/m 12 jaar.Door de sluiting van de school in Nes kreeg de school in 2006 een extra aantal leerlingen en door de aanhoudende groei van eigen leerlingen kon in de loop van 2006 een extra lokaal worden aangebouwd. Later in gebruik als 6e leslokaal maar bedoelt als tweede lokaal voor de groepen 1 en 2. Het werd in januari 2007 in gebruik genomen. Nadat ook de school in Nijewier moest sluiten (de meeste kinderen uit Nijewier gingen naar Easternijtsjerk), werd het leerlingenaantal dusdanig dat er hoognodig een volledig nieuwe school gebouwd moest worden. In 2022 werd het aloude gebouw van de Foeke Sjoerds Skoalle gesloopt, 72 jaar had het dienst gedaan. Tijdens de bouw van de nieuwe school, de Wrâldwizer genaamd, vonden de kinderen een plekje in Dorpshuis De Terp, in containergebouwen en in het schoolgebouw van Nijewier. 



Nomineer een onderwerp voor deze dorpscanon